Мәтінді оқу,түсіну және тест құрастыру. Адам айтса нанғысыз ... «Көлдер».(7-9-сынып)

Предмет: География
Категория материала: Тесты
Автор:

Адам айтса нанғысыз ... «Көлдер».

 

1.Аустралиядағы Решерш топаралында Хиллер аталатын көл бар. Көлдің ерекшелігі - алқызыл түсті суында екен. Судың түсі өте тұрақты.Көлдің ұзындығы шамамен 600 метрді құрайды. Ал ені 200 метрден асады екен. Хиллердің жағалауы құммен көмкеріліп жатыр. Оған таяу маңда эвкалиптер мен шәй ағашының орманы жатыр. Көл суының құпиясын ашу үшін бірнеше рет зерттеу жұмыстары жүргізілген болатын. Бүгінде ол туралы бірнеше нұсқа бар. Бір кездері судың түсі ондағы алуан түсті балдырлардың әсерінен өзгереді деген пікір айтылған болатын. Зерттеу жұмыстары оны да жоққа шығарды. .[massaget.kz]

2. АҚШ-тың Йеллоустоунштатындағыұлттықпаркте "Ертеңгідаңқтыңмекені" аттысансызбояудыңқосындысынантұратынтаңғажайыпкөлбар.Сансызбояудыңқосындысынкөруүшіншеттенағылыпкеліпжатқантуристердеесепжоқ. Айтакететінболсақ, көлдіңтереңдігі 2 200 метрдіқұрайды. Өзкезегіндетереңненшыққаныстықсудыңарқасындакөлдіңтүсіөзгеретүседі: көгілдірақықтүстенкүлгінтүскеайналады. Мұншаматүрленіпшығуысудамекенететінбактериялардыңерекшетүрлерінебайланыстыболыпшықты. Еңқызығысол, көлдіңгейзерсекілдібұлқан-талқанболатын, кейдебұрқ-сарқетіпжататынкездеріқайталаныптұратынкөрінеді. Оғанбастысебеп - жақынаудандардағысейсмикалықбелсенділік. .[massaget.kz]

3.Еуразияаталатыналыпқұрлықтыңорталығындажіңішкекелетінкөгілдіржартыай – Байқалкөліжатыр. Келбетікөзтартаркөл "Әлемдегіеңтазакөл" дегенмәртебеліатақтыиемденіпотыр. Көлдіңсуыішугежарамдыкеледі. Соныменқатар, Байқалтереңдікжөнінендекөшбасшылықтанытыпкеледі. Әлемдегіекіншітереңкөл Таньганьика(Африка) Байқалдан 200 метргеқалыптұр. Ал одан ағып шығатын жалғыз өзен Ангара ғана екен. Байқалдың қайталанбайтын, өзінше ерекше флорасы мен фаунасы бар. Әлемнің басқа су қоймалы бұл жөнінен Байқалмен таласа алмайды. Байқалдың таулы қыраттарын жер шарымыздағы ең кішкентай бұғы, қоңыр аю мекен етеді. Ал Байқал жағалауынан шағаланың, көгала үйректің,  балықшы құстардың бірнеше түрін және көлдің негізігі тұрғындары итбалықтар мен байқалдық нерпаны көре аласыз.Ғылыми деректер Байқал көлінің 20-30 миллион жыл бұрын пайда болғандығын көрсетеді. Бұдан Байқалдың ең ежелгі көл екендігін байқаймыз. .[massaget.kz]

4. Табиғаттаңғажайыптарыбіздікүннен-күнгетаңқалдыруда. АустралияқұрлығыныңВикторияаймағындаорналасқанДжипслендкөлініңбасқакөлдерденайырмашылығы – түнденеондытүскебоялыпжарқырайтындығы. Жұмбаққұбылыстыңжауабыныңосыкүндерібірнешенұсқасыбар. Соныңбірі -  көлдімекендейтінбалдырларменмикроағзаларғабайланыстыдегенболжамболса, екіншісі – «теңізұшқыны», «теңізжұлдызы» т.б. Балдырлардыңерекшеқұбылысқақатысыбарекенінбіртопғалымдарсенімменайтады. Олар атмосфераны ластайтын қалдықтармен қуаттанады. Қалдықтар дегеніміз - шамадан тыс жауған жаңбыр суы, қатты жел болған кезде көлге ұшып келетін шаң-тозаң, от түтіні. Осы заттар көлге түскенде балдырлардың неонды түс бөлуін қамтамасыз етеді. Ал келесі топ ғалымдары "теңіз балдырлары мен бактериялармен қоректенетін «теңіз ұшқындары" жауларынан қорғану үшін жарық түс бөледі» дейді. Көлге тас немесе құм лақтырсаңыз жарығы күшейе түседі екен. [massaget.kz]

5. Тонлесап көлі.Камбоджа елінде орналасқан Оңтүстік шығыс Азияның ең ірі тұщы көлі. Жылына 300 мың тонна балық аулайды және  адам айтса нанғысыз осы көлдің үстінде 200 мыннан 2 млн адамға дейін  адам өмір сүреді.  Жаңбырлы кезендерде көлемін он есе үлкейеді. Адамдар көлдің үстінде өмір сүреді. Кейде үйлерін таба алмай адасатын кездер де болады. Жалпы барлық адамға қажетті тауарларды көлден табуға болады. .[Мир на изнанку. Камбоджа 1 –сериясы. Бейнефильмнен үзінді]

6.Солончак Уюни, Боливия Әлемдегі ең тұзды көлі тағы бір жатғаламшарлық көрініс сыйлайды. Солончак Уюни деп аталады. Құрғап қалған көл 8 метр қалыңдықты құраған кәдуілгі тұз. Ал жаңбыр жауған кездерде бұл көл әлемдегі ең үлкен айнаға айналады да кетеді. Көлдің дәл ортасында тұрған сәтте аспан жоғарыда да, төменде де болғандықтан, адамның алған әсері жайлы артық әңгіме айтпай-ақ қоялық. Өндірістік мақсатта қолданылып жатқан көлдің 10 миллиард тоннаға жететіндей байлығы еспетелген. Мұнда келушілер толықтай тұздан жасалған қонақ үйде тұрақтай алады екен. .[massaget.kz]

7. 15 минутішіндебалықаулауәдісітекМалиеліндеДогон.Бамбаауылыныңмаңындакішкенеәулиекөлбар. Бұл жерде балық аулауға жылына тек бір-ақ рет рұқсат беріледі. Нақтырақ айтсақ, Антого деп аталатын бірегей салт жорасы кезінде ғана. .[massaget.kz]

1.  Аустралиядағы Решерш топаралында Хиллер аталатын көл бар. Көлдің ерекшелігі – Қоқиқаз құсы секілді

А) алқызыл түсті

В) жасыл

С) көк

D) сары

Е) кызыл

Дұрыс жауабы: А

2. Ежелгі көл, осындай атпен қатпарлықта бар.Әлемнің ең таза көліне жылына миллиондаған туристер тынығуға ағылады.

А) Каспий

В) Виктория

С) Байкал

D) Гурон

Е) Онтарио

Дұрыс жауабы: С

3.Туристерді қызықтыратын АустралияқұрлығыныңВикторияаймағындаорналасқанДжипслендкөлініңбасқакөлдерденайырмашылығы

А) түссіз болуы

В) түнде неондытүскебоялыпжарқырайтындығы.

С) кып-қызыл түске айналуы

D) ағынды көл

Е) ағынсыз көл

Дұрыс жауабы: В

Тип материала: Документ Microsoft Word (docx)
Размер: 23.19 Kb
Количество скачиваний: 15
Просмотров: 123

Похожие материалы